【指導参考事項】
りんご整枝法試験 (2) 枝の俯抑角と花芽形成に関する試験 (昭和43〜46年) 道南農試園芸科 |
・ 目 的
デリシャス系りんごの早期多収栽培法確立の一環に資するため
・ 方 法
1. 一区 40枝 (4樹 200m2) 一区制
2. 試験区別
(1) 直立枝区 (4) 俯角45度枝区
(2) 抑角45度枝区 (5) 垂下枝区
(3) 水平枝区
3. 栽培法
スタ−キングデリシャス 14年生樹で、9m×5.5m栽植の、中段、東西南北より均等に1樹40枝を設定調査した。
10a当施肥量等は、試験(1)と同じである。
・ 試験成果の概要
43年からの調査であるが、新梢伸長と花芽形成は果実収量との関係が深く、43年は凶産、44年、45年は豊産、46年は凶産で夫々の年次の傾向を明らかにしていた。
新梢の伸長の面からは枝が直立から垂下に移るに比例して、頂部優勢性が弱まり、又、新梢伸長量も減少する傾向を示したのは従来の説と相異なかったが、花芽形成の面からは、樹勢の強弱によりその傾向を異にし、必ずしも従来の説の如く、直立枝には花芽の形成が困難で、下垂枝に花芽形成が容易であるとは限らなかった。
即ち、着果の多く、樹勢の衰弱する年度には抑角枝の方が俯角枝より花芽形成率が高く、着果の少ない、樹勢に余裕のある年度には、逆に、俯角枝の方が花芽形成率が高くなることを示した。
以上により
整枝剪定時には、翌年度の豊凶を考えて、種枝の角度を選定する必要があると考える。
・ 試験成果の具体的数字
新梢発生伸長量(一枝平均 cm)
/芽番号 区別・年次 |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 計 | |
直 立 枝 |
43 | 54.8 | 10.7 | 8.5 | 8.5 | 6.2 | 4.4 | 3.8 | 1.9 | 3.9 | 1.1 | 2.3 | 2.0 | 0.8 | 0 | 0.1 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 1.0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10.95 |
44 | 38.0 | 5.8 | 4.5 | 4.2 | 3.9 | 3.0 | 1.0 | 0.8 | 2.0 | 2.1 | 0.5 | 0.2 | 0.3 | 1.0 | 0.3 | 0.3 | 0.1 | 0.2 | 0.2 | 0.6 | 0.1 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 69.4 | |
45 | 35.2 | 12.0 | 12.8 | 6.6 | 9.2 | 9.8 | 6.8 | 1.2 | 1.0 | 1.0 | 0.6 | 0.2 | 0.8 | 1.2 | 0.4 | 0.2 | 0 | 0 | 0 | 0.2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 99.0 | |
46 | 63.5 | 5.5 | 13.0 | 9.2 | 5.2 | 5.8 | 2.8 | 4.0 | 2.5 | 1.7 | 1.3 | 2.5 | 0.6 | 0.3 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 118.3 | |
抑 角 45 度 枝 |
43 | 77.8 | 13.4 | 12.1 | 6.7 | 7.1 | 5.7 | 4.3 | 1.4 | 2.3 | 0 | 0 | 1.4 | 0 | 0.4 | 0 | 0.5 | 0.5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 133.6 |
44 | 29.8 | 7.4 | 7.5 | 4.5 | 7.1 | 5.1 | 0.9 | 0.9 | 1.4 | 1.9 | 0.4 | 0.3 | 0.7 | 1.5 | 0.6 | 0.8 | 0.1 | 0.3 | 0.3 | 0.1 | 0.2 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 72.2 | |
45 | 22.6 | 3.6 | 3.8 | 5.2 | 6.1 | 3.5 | 3.1 | 3.0 | 2.6 | 1.4 | 1.2 | 0.8 | 0.8 | 1.6 | 1.2 | 1.8 | 1.1 | 1.4 | 0.7 | 0.1 | 0.1 | 0.2 | 0.1 | 0 | 0.1 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 66.8 | |
46 | 58.7 | 15.5 | 12.1 | 10.1 | 7.4 | 4.4 | 2.2 | 0.3 | 1.1 | 0.8 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 113.4 | |
水 平 枝 |
43 | 47.6 | 4.8 | 4.6 | 4.6 | 2.2 | 0.5 | 4.1 | 2.3 | 1.5 | 1.6 | 3.2 | 2.2 | 0 | 1.4 | 5.1 | 0 | 0.2 | 2.3 | 0 | 1.4 | 1.7 | 0 | 0 | 0 | 0.2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 91.5 |
44 | 20.2 | 8.8 | 6.5 | 4.6 | 4.0 | 1.6 | 2.7 | 0.5 | 2.1 | 1.5 | 0.3 | 0.3 | 0.2 | 0.3 | 0.5 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 53.2 | |
45 | 11.7 | 0.2 | 2.4 | 2.2 | 6.8 | 0.2 | 0 | 5.3 | 0.1 | 0.2 | 6.2 | 0.1 | 4.3 | 0.6 | 0.1 | 6.4 | 0.4 | 0.1 | 0.1 | 0 | 0.7 | 0.3 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 48.7 | |
46 | 46.7 | 13.5 | 9.2 | 5.7 | 1.9 | 3.3 | 1.5 | 1.6 | 2.3 | 3.0 | 1.1 | 0.8 | 0 | 1.3 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 1.6 | 0 | 0 | 0.3 | 0 | 0 | 0.1 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 94.3 | |
俯 角 45 度 枝 |
43 | 30.9 | 1.2 | 4.7 | 7.3 | 2.3 | 0 | 5.9 | 0.6 | 5.3 | 0 | 0 | 1.3 | 0 | 0.7 | 2.7 | 0 | 2.9 | 0 | 1.9 | 1.7 | 4.6 | 0 | 5.0 | 0.7 | 3.7 | 0.8 | 2.2 | 4.4 | 1.3 | 0 | 1.2 | 0 | 1.2 | 1.7 | 96.2 |
44 | 19.9 | 3.1 | 4.2 | 3.8 | 1.1 | 2.8 | 0.3 | 1.5 | 1.5 | 0.2 | 1.4 | 0.4 | 2.5 | 0.2 | 0.2 | 1.4 | 0.7 | 3.2 | 2.7 | 4.1 | 0.1 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 55.4 | |
45 | 20.0 | 0.4 | 0.8 | 3.2 | 10.0 | 3.8 | 0.6 | 20.4 | 1.0 | 8.4 | 1.0 | 3.0 | 2.8 | 0.4 | 0.6 | 0.2 | 0.6 | 0.4 | 0 | 0 | 0.2 | 0 | 0 | 1.0 | 0 | 0 | 2.0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 81.3 | |
46 | 44.5 | 0.7 | 2.8 | 5.5 | 1.8 | 1.3 | 6.6 | 1.1 | 7.1 | 0.3 | 0.3 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 3.1 | 0 | 0 | 2.3 | 2.6 | 0 | 0.3 | 0.1 | 2.1 | 3.9 | 2.2 | 0.3 | 0.3 | 0 | 0 | 0.1 | 0.3 | 90.0 | |
垂 下 枝 |
43 | 36.4 | 6.3 | 12.6 | 4.0 | 9.8 | 2.1 | 0 | 5.7 | 0.8 | 4.4 | 0 | 2.0 | 6.3 | 3.0 | 0 | 0 | 0 | 3.0 | 1.7 | 3.3 | 4.6 | 0 | 0 | 4.2 | 0 | 9.2 | 0 | 0 | 0 | 8.8 | 0 | 8.3 | 0 | 5.8 | 141.8 |
44 | 15.6 | 0.6 | 1.1 | 0.5 | 0.5 | 0.4 | 0.4 | 0.4 | 0.1 | 0 | 0.7 | 0 | 0 | 0.2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 20.5 | |
45 | 29.0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 22.0 | 24.7 | 0 | 0 | 4.3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 70.0 | |
46 | 39.3 | 3.2 | 4.7 | 7.7 | 1.1 | 0.3 | 0 | 0 | 0.3 | 3.5 | 0 | 4.2 | 0.1 | 0.3 | 0 | 0 | 0 | 0.6 | 1.7 | 4.1 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 0.3 | 4.4 | 0 | 0.1 | 0.3 | 0 | 5.0 | 2.7 | 0 | 0.1 | 84.3 |
/芽番号 区別・年次 |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 計 | |
直 立 枝 |
43 | 67 | 22 | 36 | 47 | 56 | 51 | 56 | 40 | 31 | 38 | 38 | 38 | 38 | 38 | 40 | 42 | 31 | 40 | 40 | 22 | 20 | 16 | 8 | 9 | 7 | 7 | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 26.0 |
44 | 37 | 25 | 29 | 29 | 22 | 25 | 16 | 17 | 22 | 14 | 14 | 18 | 15 | 15 | 10 | 12 | 17 | 15 | 19 | 18 | 15 | 24 | 23 | 21 | 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 14.1 | |
45 | 41 | 24 | 20 | 33 | 40 | 26 | 30 | 34 | 20 | 24 | 10 | 14 | 33 | 33 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 11.1 | |
46 | 53 | 13 | 21 | 26 | 38 | 38 | 28 | 31 | 31 | 41 | 40 | 34 | 34 | 34 | 22 | 22 | 34 | 34 | 22 | 18 | 18 | 16 | 16 | 3 | 3 | 0 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 19.7 | |
抑 角 45 度 枝 |
43 | 58 | 16 | 24 | 45 | 47 | 47 | 39 | 34 | 37 | 21 | 16 | 16 | 21 | 21 | 16 | 24 | 24 | 21 | 18 | 16 | 18 | 8 | 5 | 8 | 0 | 3 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 17.7 |
44 | 49 | 22 | 25 | 29 | 13 | 28 | 17 | 13 | 21 | 18 | 12 | 14 | 13 | 13 | 13 | 10 | 14 | 15 | 19 | 19 | 29 | 31 | 27 | 27 | 18 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 15.7 | |
45 | 30 | 16 | 19 | 19 | 21 | 31 | 29 | 25 | 22 | 27 | 13 | 18 | 19 | 19 | 14 | 15 | 15 | 8 | 12 | 7 | 13 | 9 | 14 | 10 | 0 | 14 | 0 | 0 | 3 | 0 | 13 | 0 | 0 | 0 | 13.4 | |
46 | 66 | 25 | 33 | 33 | 29 | 27 | 33 | 40 | 40 | 40 | 33 | 33 | 47 | 47 | 33 | 30 | 27 | 30 | 30 | 27 | 20 | 18 | 20 | 13 | 13 | 10 | 0 | 0 | 5 | 0 | 8 | 0 | 3 | 0 | 23.7 | |
水 平 枝 |
43 | 91 | 24 | 27 | 45 | 33 | 39 | 48 | 24 | 36 | 36 | 33 | 33 | 27 | 27 | 33 | 24 | 30 | 24 | 15 | 18 | 21 | 12 | 9 | 0 | 3 | 0 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 21.2 |
44 | 30 | 7 | 18 | 21 | 23 | 22 | 29 | 19 | 22 | 19 | 12 | 15 | 15 | 15 | 13 | 11 | 11 | 8 | 11 | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9.5 | |
45 | 22 | 10 | 11 | 23 | 22 | 33 | 12 | 11 | 16 | 10 | 22 | 12 | 23 | 23 | 10 | 22 | 12 | 30 | 25 | 17 | 0 | 0 | 17 | 12 | 20 | 25 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 12.9 | |
46 | 82 | 24 | 33 | 33 | 27 | 40 | 40 | 33 | 27 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 33 | 40 | 40 | 33 | 24 | 20 | 18 | 2 | 14 | 11 | 9 | 0 | 0 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 21.3 | |
俯 角 45 度 枝 |
43 | 93 | 40 | 33 | 53 | 53 | 53 | 27 | 33 | 47 | 33 | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 | 33 | 33 | 47 | 33 | 33 | 27 | 27 | 20 | 27 | 20 | 33 | 7 | 0 | 13 | 7 | 7 | 0 | 1 | 0 | 30.2 |
44 | 24 | 19 | 29 | 31 | 21 | 26 | 21 | 12 | 15 | 13 | 18 | 12 | 8 | 8 | 13 | 14 | 13 | 20 | 18 | 19 | 18 | 18 | 9 | 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 12.1 | |
45 | 21 | 40 | 23 | 33 | 14 | 20 | 26 | 45 | 25 | 20 | 10 | 0 | 33 | 33 | 0 | 33 | 33 | 0 | 20 | 0 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 11.9 | |
46 | 87 | 33 | 40 | 40 | 50 | 53 | 50 | 40 | 40 | 33 | 40 | 33 | 40 | 40 | 27 | 27 | 20 | 33 | 33 | 25 | 25 | 20 | 25 | 33 | 20 | 17 | 10 | 12 | 8 | 8 | 0 | 8 | 0 | 0 | 28.2 | |
垂 下 枝 |
43 | 83 | 42 | 58 | 67 | 42 | 58 | 58 | 58 | 50 | 58 | 50 | 25 | 33 | 33 | 17 | 33 | 25 | 33 | 25 | 25 | 25 | 17 | 17 | 17 | 25 | 25 | 8 | 17 | 17 | 25 | 8 | 8 | 0 | 8 | 31.6 |
44 | 6 | 25 | 13 | 19 | 25 | 25 | 19 | 19 | 13 | 6 | 13 | 7 | 4 | 4 | 12 | 12 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 66 | |
45 | 23 | 6 | 10 | 10 | 33 | 31 | 28 | 0 | 36 | 33 | 23 | 16 | 33 | 23 | 0 | 0 | 33 | 0 | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 17.0 | |
46 | 86 | 40 | 50 | 50 | 47 | 40 | 40 | 53 | 42 | 53 | 53 | 40 | 40 | 40 | 33 | 40 | 42 | 40 | 33 | 33 | 27 | 33 | 27 | 20 | 17 | 20 | 17 | 17 | 10 | 0 | 10 | 0 | 4 | 0 | 28.8 |
・ 普及指導上の参考事項
結果樹令が晩く、且つ、若木時代の生産が不安定なデリシャス系りんごでも、冬期剪定時に、翌年の豊凶を考えて、残す一年枝の俯抑角を考慮することにより、翌々年の結果確保に効果があるので、早期多収のみでなく隔年結果波の減少にも効果が期待出来ると考える。