【指導奨励事項】
冷害対策としての水稲に対する窒素分施後に関する試験成績 道立農業試験場空知支場 |
1 試験の目的
冷害に対応できる施肥技術を確立する方法の一環として窒素質肥料分施の効果を明らかにするとともに分施の適期をも判定するため本試験を実施した。
2 昭和36、37両年の気象
イ 平均気温 ロ 日照時数24 平均気温
気象概要 36年度 高温 多照 37年度 前半 高温 多照 後半 寡照 多雨 遅延冷害型
3 試験土升の性質(37年)
試験地 | 地質 | 土性 | pH | T-N | N/5HCl sol(㎎) |
腐植 | C/N | 置換 容量 |
NH4-N(30℃) | アンモ ニア化 成率 |
乾土 効果 |
||||
H2O | KCl | P2O5 | K2O | 風乾土 | 湿土 | ||||||||||
支場 | 1 | 沖積土 | CL | 5.8 | 4.6 | 0.27 | 21.0 | 12.5 | 7.3 | 15 | 22.4 | 14.3 | 5.5 | 5.1 | 10.4 |
2 | C | 5.7 | 4.8 | 0.25 | 5.3 | 11.6 | 8.3 | 19 | 24.6 | 22.9 | 2.1 | 9.1 | 19.8 | ||
厚質 | 1 | 火山性土 | SL | 5.5 | 4.6 | 0.21 | 57.3 | 8.2 | 2.7 | 7 | 9.4 | 13.6 | 1.3 | 6.3 | 12.3 |
2 | S | 5.7 | 4.6 | 0.17 | 48.8 | 6.1 | 2.8 | 9 | 7.8 | 10.6 | 1.2 | 6.1 | 9.3 | ||
長沼 | 1 | 沖積土 | CL | 6.3 | 5.0 | 0.21 | 33.0 | 8.2 | 4.2 | 12 | 18.6 | 13.7 | 2.7 | 6.6 | 11.0 |
2 | C | 6.6 | 5.7 | 0.14 | 25.8 | 10.3 | 2.8 | 12 | 18.3 | 6.1 | 3.5 | 4.3 | 2.7 | ||
栗沢 | 1 | 沖積土 | CL | 6.1 | 4.8 | 0.22 | 29.0 | 17.6 | 4.1 | 11 | 20.5 | 10.9 | 3.0 | 5.0 | 7.9 |
2 | C | 6.5 | 5.7 | 0.17 | 11.4 | 12.4 | 2.9 | 10 | 20.6 | 4.9 | 3.3 | 3.0 | 1.6 | ||
江部乙 | 1 | 沖積土 | CL | 5.6 | 4.5 | 0.35 | 22.2 | 6.3 | 8.6 | 14 | 28.0 | 20.8 | 2.9 | 6.0 | 17.9 |
2 | C | 5.5 | 4.5 | 0.39 | 5.3 | 4.2 | 10.1 | 15 | 31.0 | 20.9 | 2.9 | 5.3 | 17.9 | ||
北村 | 1 | 泥炭土 | L | 5.3 | 4.3 | 0.59 | 37.9 | 8.2 | 17.9 | 17 | 23.8 | 21.0 | 3.3 | 3.5 | 17.7 |
2 | P | 4.9 | 4.2 | 1.49 | 3.1 | 10.2 | - | - | - | - | - | - | - |
4 試験設計(g/a)
1. 空知支場(36~37年)
試験区別 | N | P2O5 | K2O | 備考 | |||||
基肥 | 分けつ 盛期 |
幼形期 | 同1週後 | 計 | |||||
1 | 無窒素区 | - | - | - | - | 0 | 600 | 600 | 供試品種 栄光 栽植密度 40×12m 1区面積 11.7㎝2 2区制 |
2 | N300区 | 300 | - | - | - | 300 | 600 | 600 | |
3 | N300+A区 | 300 | 200 | - | - | 500 | 600 | 600 | |
4 | N300+B区 | 300 | - | 200 | - | 500 | 600 | 600 | |
5 | N300+C区 | 300 | - | - | 200 | 500 | 600 | 600 | |
6 | N500区 | 500 | - | - | - | 500 | 600 | 600 | |
7 | N500+A区 | 500 | 200 | - | - | 700 | 600 | 600 | |
8 | N500+B区 | 500 | - | 200 | - | 700 | 600 | 600 | |
9 | N500+C区 | 500 | - | - | 200 | 700 | 600 | 600 | |
10 | N700区 | 700 | - | - | - | 700 | 600 | 600 | |
11 | N700+A区 | 700 | 200 | - | - | 900 | 600 | 600 | |
12 | N700+B区 | 700 | - | 200 | - | 900 | 600 | 600 | |
13 | N700+C区 | 700 | - | - | 200 | 900 | 600 | 900 | |
14 | N900区 | 900 | - | - | - | 900 | 600 | 900 |
+別 | 施用N量 | 備考 | |||||
2厚真 | 3長沼 | 4栗沢 | 5江部乙 | 6北村 | |||
1 | 無窒素区 | 0-0 | 0-0 | 0-0 | 0-0 | 0-0 | ① 分追肥A区の施用時期…分けつ盛期 分追肥B区の施用時期…幼形期 分追肥C区の施用時期…幼形1週後 ② P2O5、K2O量 厚真 900-700 長沼 700-600 栗沢 700-600 江部乙 600-500 北村 700-600 |
2 | N慣行2割減 | 680-0 | 560-0 | 600-0 | 480-0 | 240-0 | |
3 | 2区+分施A区 | 680+170 | 560+140 | 600+150 | 480+120 | 240+60 | |
4 | 2区+分施B区 | 680+170 | 560+140 | 600+150 | 480+120 | 240+60 | |
5 | 2区+分施C区 | 680+170 | 560+140 | 600+150 | 480+120 | 240+60 | |
6 | 慣行区 | 850-0 | 700-0 | 750-0 | 600-0 | 300-0 | |
7 | 慣行+追肥A区 | 850+170 | 700+140 | 750+150 | 600+120 | 300+60 | |
8 | 慣行+追肥B区 | 850+170 | 700+140 | 750+150 | 600+120 | 300+60 | |
9 | 慣行+追肥C区 | 850+170 | 700+140 | 750+150 | 600+120 | 300+60 | |
10 | N慣行2割増区 | 1020-0 | 840-0 | 900-0 | 720-0 | 310-0 |
区別 | 移植後20日目 6/12 |
分けつ盛期 6/28 |
幼形期7/4 | 止案抽出期 7/21 |
出穂期8/2 | 成熟期9/18 | |||||||
草丈 | 茎数 | 草丈 | 茎数 | 草丈 | 茎数 | 草丈 | 茎数 | 草丈 | 茎数 | 稈長 | 穂長 | 穂数 | |
1 | 20.7 | 2.9 | 30.7 | 10.0 | 38.2 | 14.4 | 59.5 | 17.7 | 81.8 | 16.1 | 66.2 | 16.2 | 16.4 |
2 | 19.8 | 3.5 | 30.6 | 13.0 | 38.6 | 19.3 | 60.9 | 22.0 | 83.3 | 21.1 | 71.9 | 16.5 | 18.3 |
3 | 22.2 | 2.8 | 33.2 | 12.3 | 40.9 | 18.0 | 63.3 | 21.6 | 87.8 | 20.6 | 71.6 | 16.8 | 19.3 |
4 | 22.3 | 3.0 | 33.6 | 12.5 | 41.5 | 17.5 | 62.5 | 20.4 | 89.4 | 18.6 | 72.0 | 16.8 | 18.3 |
5 | 21.6 | 3.4 | 33.2 | 13.0 | 42.3 | 18.7 | 62.9 | 20.7 | 89.5 | 19.6 | 72.0 | 17.0 | 19.0 |
6 | 21.6 | 3.5 | 32.4 | 12.1 | 41.1 | 18.4 | 62.1 | 20.5 | 84.8 | 18.8 | 69.3 | 16.4 | 17.2 |
7 | 22.2 | 2.7 | 33.0 | 11.7 | 40.7 | 17.4 | 65.1 | 20.4 | 89.1 | 18.4 | 73.4 | 16.9 | 17.8 |
8 | 21.8 | 2.9 | 32.5 | 11.1 | 40.3 | 17.3 | 64.8 | 22.3 | 90.8 | 20.9 | 72.1 | 17.3 | 20.6 |
9 | 21.4 | 3.4 | 31.9 | 11.9 | 41.0 | 18.2 | 63.9 | 20.7 | 90.5 | 19.6 | 73.8 | 16.7 | 20.7 |
10 | 21.5 | 3.9 | 33.3 | 14.2 | 42.5 | 19.8 | 63.6 | 22.7 | 83.5 | 19.6 | 74.4 | 17.1 | 19.2 |
11 | 23.0 | 3.9 | 34.2 | 14.3 | 42.1 | 21.3 | 64.5 | 23.7 | 90.6 | 22.6 | 74.9 | 16.4 | 21.6 |
12 | 22.1 | 3.5 | 33.0 | 12.7 | 41.6 | 19.7 | 66.5 | 22.5 | 92.5 | 22.4 | 75.3 | 17.1 | 21.0 |
13 | 22.0 | 3.4 | 32.9 | 13.3 | 41.1 | 19.5 | 64.0 | 23.0 | 89.7 | 21.7 | 73.3 | 17.5 | 20.4 |
14 | 21.1 | 2.6 | 32.5 | 10.9 | 40.4 | 17.0 | 65.9 | 24.7 | 90.1 | 24.0 | 75.2 | 17.2 | 21.3 |
a-2 27年度 支場 移植期 5月22日(2本)
区別 | 6.12 | 6.28 | 715 | 幼形1週間後 11/12 |
8.8 | 9.22 | |||||||
1 | 19.5 | 3.9 | 29.0 | 11.5 | 38.1 | 18.1 | 41.3 | 20.5 | 76.5 | 16.7 | 58.7 | 15.5 | 16.4 |
2 | 20.2 | 4.9 | 29.2 | 15.2 | 37.0 | 27.5 | 42.2 | 27.9 | 80.9 | 20.0 | 61.0 | 15.6 | 20.2 |
3 | 21.5 | 4.4 | 29.8 | 14.5 | 37.3 | 26.7 | 45.0 | 28.2 | 81.7 | 21.0 | 62.7 | 16.1 | 21.0 |
4 | 23.3 | 4.0 | 30.8 | 13.2 | 38.2 | 25.6 | 45.2 | 26.5 | 85.7 | 21.2 | 65.7 | 16.5 | 19.8 |
5 | 22.9 | 4.4 | 31.1 | 14.0 | 38.7 | 24.3 | 44.8 | 26.9 | 85.2 | 22.3 | 63.7 | 16.8 | 21.5 |
6 | 22.0 | 4.1 | 31.1 | 14.9 | 38.1 | 26.8 | 46.4 | 28.8 | 82.7 | 20.8 | 63.6 | 15.9 | 21.3 |
7 | 22.4 | 4.0 | 29.9 | 14.3 | 38.7 | 25.9 | 46.1 | 29.3 | 83.7 | 22.9 | 65.6 | 15.9 | 22.0 |
8 | 22.8 | 3.5 | 29.9 | 13.5 | 36.7 | 24.2 | 46.0 | 28.4 | 85.2 | 22.8 | 63.4 | 16.2 | 21.9 |
9 | 22.9 | 3.5 | 30.5 | 13.7 | 37.9 | 24.4 | 46.2 | 26.6 | 86.1 | 22.5 | 65.6 | 16.4 | 21.8 |
10 | 21.6 | 4.3 | 30.8 | 14.6 | 39.0 | 26.5 | 46.4 | 31.1 | 83.8 | 22.5 | 64.6 | 16.2 | 21.4 |
11 | 22.6 | 4.3 | 31.9 | 14.5 | 39.8 | 26.7 | 48.4 | 31.2 | 85.3 | 24.0 | 68.2 | 16.4 | 24.0 |
12 | 22.6 | 4.2 | 30.9 | 15.2 | 38.8 | 27.0 | 47.3 | 30.2 | 86.6 | 22.6 | 66.5 | 16.5 | 23.0 |
13 | 22.1 | 3.9 | 30.4 | 14.1 | 37.7 | 25.5 | 45.8 | 28.4 | 85.1 | 23.5 | 66.1 | 16.6 | 23.3 |
14 | 22.2 | 3.9 | 29.2 | 14.7 | 33.5 | 27.9 | 47.4 | 30.8 | 85.7 | 27.6 | 70.2 | 16.4 | 24.8 |
b 37年度 厚真 移植期 6月1日(3本)
区別 | 7月6日 | 7.13 | 7.20 | 8.17 | 10.6 | ||||||
1 | 32.5 | 11.9 | 36.9 | 14.7 | 47.5 | 16.0 | 75.9 | 14.0 | 56.4 | 16.2 | 14.0 |
2 | 32.3 | 14.1 | 37.1 | 17.6 | 48.9 | 17.8 | 76.8 | 15.3 | 58.4 | 15.8 | 14.2 |
3 | 32.4 | 15.2 | 37.8 | 19.0 | 51.2 | 22.5 | 81.8 | 18.6 | 60.6 | 16.1 | 17.6 |
4 | 32.8 | 18.2 | 38.0 | 21.6 | 50.5 | 24.0 | 84.8 | 21.2 | 63.7 | 16.3 | 20.0 |
5 | 33.3 | 16.5 | 38.2 | 20.5 | 50.9 | 20.9 | 85.6 | 19.2 | 63.1 | 16.1 | 18.2 |
6 | 32.7 | 16.2 | 38.7 | 18.7 | 50.3 | 21.3 | 80.6 | 17.7 | 59.3 | 15.7 | 16.2 |
7 | 32.1 | 17.0 | 38.2 | 22.4 | 53.1 | 23.8 | 89.7 | 20.9 | 63.0 | 16.6 | 18.8 |
8 | 32.7 | 17.1 | 38.4 | 21.2 | 50.6 | 21.9 | 81.9 | 19.2 | 60.8 | 16.3 | 17.0 |
9 | 33.2 | 16.7 | 37.8 | 20.1 | 48.8 | 21.9 | 81.5 | 18.4 | 60.5 | 16.1 | 17.1 |
10 | 32.0 | 20.1 | 38.5 | 24.4 | 51.0 | 24.8 | 84.5 | 20.5 | 63.4 | 15.8 | 19.4 |
区別 | 7.5 | 7.12 | 7.19 | 8.16 | 9.28 | ||||||
1 | 30.6 | 8.6 | 34.2 | 10.4 | 45.3 | 11.8 | 72.7 | 10..9 | 51.4 | 17.0 | 10.7 |
2 | 32.1 | 17.0 | 38.1 | 21.4 | 51.1 | 22.9 | 82.1 | 18.1 | 60.5 | 16.0 | 18.4 |
3 | 32.1 | 16.5 | 38.3 | 21.2 | 53.0 | 24.2 | 86.4 | 21.1 | 61.4 | 16.9 | 19.4 |
4 | 31.1 | 17.8 | 37.4 | 22.6 | 50.2 | 24.6 | 84.9 | 21.0 | 62.9 | 16.6 | 20.9 |
5 | 31.6 | 17.4 | 37.3 | 22.3 | 50.4 | 24.6 | 80.9 | 20.7 | 62.6 | 16.4 | 19.7 |
6 | 32.1 | 16.4 | 38.5 | 22.3 | 50.9 | 25.6 | 82.6 | 21.8 | 64.2 | 16.3 | 20.5 |
7 | 32.4 | 16.0 | 38.2 | 22.2 | 52.3 | 26.1 | 84.2 | 22.4 | 67.4 | 17.6 | 20.6 |
8 | 33.1 | 22.7 | 39.8 | 29.4 | 53.1 | 30.5 | 84.1 | 24.3 | 68.1 | 17.0 | 23.2 |
9 | 35.1 | 23.1 | 41.5 | 29.1 | 53.9 | 31.3 | 84.9 | 24.5 | 63.8 | 16.9 | 22.3 |
10 | 33.3 | 25.3 | 40.9 | 31.4 | 53.7 | 33.0 | 84.7 | 24.5 | 63.6 | 16.1 | 23.8 |
区別 | 7.3 | 7.10 | 7.17 | 8.14 | 9.24 | ||||||
1 | 31.4 | 16.0 | 36.5 | 21.6 | 46.0 | 23.2 | 73.5 | 15.2 | 53.6 | 16.2 | 15.4 |
2 | 34.4 | 26.8 | 41.9 | 35.1 | 53.4 | 36.2 | 81.6 | 23.0 | 62.9 | 16.9 | 22.4 |
3 | 33.0 | 25.9 | 40.7 | 35.4 | 53.2 | 35.1 | 83.9 | 24.0 | 66.7 | 16.5 | 22.8 |
4 | 32.9 | 27.0 | 40.9 | 37.5 | 54.2 | 39.4 | 86.3 | 26.7 | 67.3 | 16.4 | 25.1 |
5 | 33.1 | 25.3 | 42.2 | 37.2 | 54.1 | 35.7 | 86.6 | 26.3 | 67.4 | 16.7 | 24.3 |
6 | 33.4 | 27.2 | 41.5 | 38.7 | 54.4 | 39.1 | 84.1 | 24.7 | 66.3 | 15.9 | 23.3 |
7 | 32.8 | 24.5 | 41.4 | 36.0 | 55.1 | 39.3 | 88.3 | 26.3 | 69.2 | 16.8 | 24.4 |
8 | 31.8 | 27.6 | 41.8 | 37.3 | 54.2 | 41.2 | 87.7 | 27.6 | 69.0 | 16.6 | 25.7 |
9 | 33.2 | 23.6 | 42.4 | 37.5 | 55.0 | 41.2 | 89.6 | 27.1 | 70.5 | 16.5 | 25.0 |
10 | 32.5 | 25.8 | 41.0 | 36.2 | 54.8 | 39.9 | 88.0 | 26.9 | 70.8 | 16.8 | 24.1 |
区別 | 7.4 | 7.11 | 7.18 | 8.14 | 9.27 | ||||||
1 | 30.7 | 10.8 | 41.9 | 14.8 | 48.1 | 13.2 | 78.7 | 12.1 | 58.9 | 15.2 | 11.7 |
2 | 31.6 | 14.7 | 42.8 | 21.9 | 50.9 | 17.4 | 85.8 | 16.1 | 67.2 | 16.0 | 15.1 |
3 | 32.2 | 23.1 | 44.7 | 31.6 | 53.7 | 26.8 | 90.1 | 21.9 | 69.0 | 15.9 | 20.4 |
4 | 33.1 | 19.4 | 45.3 | 26.4 | 54.5 | 22.3 | 88.7 | 18.6 | 69.0 | 16.1 | 17.0 |
5 | 33.1 | 18.8 | 45.3 | 26.0 | 53.2 | 21.3 | 89.5 | 17.8 | 68.9 | 16.0 | 16.7 |
6 | 34.2 | 14.7 | 45.1 | 22.2 | 52.9 | 18.6 | 85.5 | 15.2 | 66.2 | 15.9 | 14.4 |
7 | 33.8 | 20.7 | 46.0 | 28.6 | 55.3 | 24.4 | 89.4 | 19.3 | 68.5 | 15.7 | 17.9 |
8 | 33.9 | 23.4 | 47.4 | 31.2 | 55.9 | 26.6 | 91.7 | 22.1 | 72.1 | 16.2 | 20.3 |
9 | 36.0 | 20.0 | 49.1 | 29.4 | 56.8 | 25.9 | 93.9 | 20.0 | 73.4 | 16.2 | 19.3 |
10 | 33.6 | 20.3 | 50.4 | 30.5 | 61.0 | 26.8 | 98.9 | 21.4 | 76.9 | 16.3 | 20.5 |
区別 | 7.2 | 7.9 | 7.16 | 8.13 | 10.4 | ||||||
1 | 31.8 | 15.4 | 38.2 | 20.6 | 48.2 | 21.5 | 86.0 | 19.4 | 65.1 | 16.3 | 19.1 |
2 | 30.6 | 15.3 | 37.1 | 24.3 | 49.8 | 26.2 | 89.7 | 23.4 | 64.7 | 16.6 | 22.9 |
3 | 32.8 | 15.3 | 40.1 | 24.3 | 52.8 | 26.3 | 93.4 | 22.9 | 65.6 | 16.7 | 22.5 |
4 | 33.6 | 13.0 | 40.4 | 21.9 | 53.0 | 24.5 | 93.4 | 22.4 | 66.8 | 17.1 | 22.0 |
5 | 33.2 | 12.9 | 41.2 | 23.1 | 53.2 | 25.9 | 93.4 | 23.1 | 66.6 | 16.6 | 22.9 |
6 | 33.6 | 14.4 | 40.8 | 25.6 | 53.9 | 28.2 | 95.9 | 25.4 | 67.3 | 16.8 | 24.5 |
7 | 34.0 | 14.4 | 41.8 | 22.6 | 54.9 | 25.3 | 95.6 | 22.4 | 69.2 | 17.6 | 22.1 |
8 | 31.7 | 18.1 | 40.0 | 27.4 | 52.5 | 30.2 | 95.0 | 27.0 | 68.7 | 16.7 | 25.9 |
9 | 31.4 | 15.2 | 39.9 | 26.2 | 53.4 | 30.3 | 93.7 | 26.5 | 69.1 | 17.2 | 25.5 |
10 | 33.1 | 18.3 | 40.9 | 28.2 | 53.4 | 30.6 | 93.5 | 24.8 | 68.5 | 16.6 | 24.1 |
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 1,159 | 81.4 | 33.0 | 42.2 | 90 | 21.5 | 1.0 | 1.5 |
2 | 1,316 | 91.0 | 38.4 | 46.2 | 99 | 21.4 | 2.3 | 4.1 |
3 | 1,509 | 89.2 | 44.4 | 53.6 | 115 | 21.4 | 1.7 | 5.1 |
4 | 1,470 | 90.4 | 40.7 | 52.1 | 111 | 21.7 | 2.4 | 3.2 |
5 | 1,439 | 88.9 | 40.8 | 49.0 | 105 | 21.8 | 2.2 | 5.1 |
6 | 1,325 | 89.7 | 38.5 | 46.8 | 100 | 21.4 | 2.0 | 3.5 |
7 | 1,515 | 88.2 | 43.3 | 48.8 | 104 | 21.6 | 2.3 | 2.9 |
8 | 1,508 | 87.7 | 45.8 | 53.9 | 115 | 21.4 | 2.3 | 3.5 |
9 | 1,595 | 85.7 | 42.3 | 50.9 | 109 | 21.5 | 2.3 | 3.7 |
10 | 1,583 | 82.7 | 43.5 | 50.5 | 108 | 21.1 | 2.8 | 3.2 |
11 | 1,584 | 81.8 | 44.7 | 49.8 | 107 | 20.8 | 3.9 | 4.3 |
12 | 1,647 | 81.7 | 45.4 | 51.7 | 110 | 21.1 | 2.7 | 4.1 |
13 | 1,560 | 81.1 | 43.9 | 50.5 | 108 | 21.3 | 2.8 | 3.6 |
14 | 1,749 | 81.2 | 46.6 | 49.6 | 106 | 21.0 | 3.9 | 5.6 |
a-2 37年度 支場
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 1,107 | 88.5 | 28.2 | 36.7 | 79 | 22.1 | 1.5 | 11.8 |
2 | 1,281 | 84.4 | 37.4 | 43.0 | 92 | 22.1 | 1.7 | 14.8 |
3 | 1,491 | 83.8 | 43.0 | 47.1 | 101 | 21.6 | 1.8 | 11.7 |
4 | 1,566 | 83.2 | 41.7 | 47.3 | 102 | 21.6 | 1.4 | 14.9 |
5 | 1,555 | 82.8 | 45.2 | 47.7 | 103 | 21.4 | 1.6 | 14.8 |
6 | 1,553 | 82.5 | 42.5 | 46.5 | 100 | 21.5 | 1.9 | 11.9 |
7 | 1,538 | 81.1 | 45.9 | 46.8 | 101 | 21.0 | 1.4 | 12.1 |
8 | 1,478 | 82.7 | 45.4 | 46.5 | 100 | 21.3 | 1.9 | 11.7 |
9 | 1,664 | 81.7 | 46.5 | 49.2 | 106 | 21.7 | 1.8 | 14.2 |
10 | 1,633 | 81.3 | 45.5 | 46.3 | 100 | 21.5 | 2.2 | 15.0 |
11 | 1,547 | 82.5 | 50.9 | 49.9 | 107 | 21.3 | 2.3 | 13.5 |
12 | 1,576 | 82.1 | 48.2 | 48.0 | 103 | 21.2 | 1.7 | 15.3 |
13 | 1,533 | 81.6 | 46.3 | 47.9 | 103 | 21.6 | 1.3 | 15.7 |
14 | 1,754 | 78.2 | 48.4 | 48.5 | 104 | 21.0 | 2.3 | 17.3 |
b 37年度 厚真
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 932 | 91.0 | 24.6 | 27.2 | 88 | 20.9 | 0.3 | 5.1 |
2 | 844 | 89.2 | 33.3 | 31.1 | 101 | 20.7 | 0.3 | 6.8 |
3 | 1,102 | 87.4 | 40.4 | 32.5 | 106 | 19.8 | 0.4 | 4.8 |
4 | 1,324 | 86.5 | 41.0 | 36.0 | 117 | 19.9 | 0.4 | 5.7 |
5 | 1,244 | 87.4 | 36.8 | 34.7 | 113 | 20.2 | 0.4 | 4.4 |
6 | 1,056 | 89.5 | 33.5 | 30.8 | 100 | 20.2 | 0.3 | 5.6 |
7 | 1,208 | 85.0 | 46.0 | 34.0 | 110 | 19.8 | 0.2 | 5.9 |
8 | 1,150 | 88.6 | 33.8 | 32.4 | 105 | 20.0 | 0.4 | 4.0 |
9 | 1,182 | 87.3 | 39.0 | 35.5 | 115 | 20.0 | 0.6 | 5.5 |
10 | 1,271 | 82.7 | 43.8 | 33.3 | 108 | 20.2 | 0.4 | 4.2 |
c 37年度 長沼
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 754 | 94.9 | 21.3 | 32.1 | 62 | 22.0 | 0.1 | 4.1 |
2 | 1,151 | 92.8 | 37.1 | 47.1 | 90 | 20.8 | 0.2 | 7.4 |
3 | 1,249 | 91.1 | 42.9 | 51.0 | 97 | 20.6 | 0.2 | 7.9 |
4 | 1,340 | 90.4 | 41.8 | 51.2 | 97 | 20.7 | 0.3 | 9.0 |
5 | 1,268 | 87.4 | 41.8 | 50.1 | 95 | 20.7 | 0.4 | 7.1 |
6 | 1,206 | 91.4 | 43.4 | 52.7 | 100 | 20.7 | 0.3 | 7.9 |
7 | 1,479 | 94.3 | 45.5 | 53.9 | 102 | 20.6 | 0.3 | 9.1 |
8 | 1,453 | 88.2 | 46.7 | 54.9 | 105 | 20.6 | 0.2 | 8.8 |
9 | 1,290 | 88.6 | 45.3 | 53.8 | 101 | 20.5 | 0.4 | 8.8 |
10 | 1,484 | 90.3 | 44.0 | 52.4 | 99 | 20.7 | 0.2 | 9.1 |
d 37年度 栗沢
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 992 | 91.5 | 24.3 | 26.5 | 65 | 21.9 | 0.3 | 8.9 |
2 | 1,618 | 88.6 | 41.5 | 38.1 | 93 | 20.4 | 0.7 | 19.3 |
3 | 1,410 | 88.6 | 45.5 | 40.1 | 98 | 20.9 | 0.9 | 12.8 |
4 | 1,591 | 87.6 | 46.1 | 40.2 | 98 | 20.6 | 0.6 | 19.4 |
5 | 1,702 | 86.6 | 45.8 | 40.8 | 100 | 20.9 | 0.7 | 18.5 |
6 | 1,549 | 87.5 | 48.9 | 41.0 | 100 | 20.5 | 0.5 | 19.4 |
7 | 1,734 | 86.1 | 52.0 | 43.5 | 106 | 20.8 | 0.6 | 22.0 |
8 | 1,810 | 85.6 | 52.6 | 43.6 | 106 | 20.2 | 0.6 | 20.9 |
9 | 1,678 | 87.1 | 53.5 | 43.4 | 106 | 20.9 | 0.6 | 11.6 |
10 | 1,690 | 89.7 | 56.7 | 46.3 | 113 | 20.1 | 0.6 | 20.7 |
e 37年度 江部乙
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 683 | 95.2 | 29.3 | 31.8 | 73 | 22.7 | 0.3 | 10.9 |
2 | 945 | 92.8 | 38.8 | 41.3 | 95 | 22.1 | 0.6 | 12.6 |
3 | 1,444 | 86.8 | 42.9 | 46.8 | 108 | 20.6 | 1.1 | 16.0 |
4 | 1,293 | 88.8 | 43.4 | 45.1 | 104 | 21.3 | 1.0 | 14.8 |
5 | 1,297 | 91.7 | 41.1 | 46.2 | 107 | 21.5 | 1.0 | 16.2 |
6 | 972 | 93.1 | 39.5 | 43.4 | 100 | 21.4 | 0.8 | 14.2 |
7 | 1,243 | 91.4 | 46.4 | 44.2 | 102 | 21.4 | 1.2 | 13.2 |
8 | 1,219 | 92.8 | 44.9 | 46.1 | 106 | 21.1 | 1.2 | 14.9 |
9 | 1,426 | 90.7 | 49.7 | 47.8 | 110 | 21.0 | 1.3 | 15.7 |
10 | 1,803 | 89.5 | 54.9 | 51.1 | 118 | 20.8 | 1.5 | 15.7 |
f 37年度 北村
区別 | 分解調査 | 藁重 | 玄米重 | 玄米重 割合 |
玄米 千粒重 |
屑米歩合 | 青米歩合 | |
1株粒数 | 稔実歩合 | |||||||
1 | 1,284 | 78.4 | 52.6 | 32.6 | 73 | 23.3 | 0.1 | 1.4 |
2 | 1,635 | 80.9 | 52.9 | 44.5 | 100 | 22.6 | 0.4 | 1.8 |
3 | 1,654 | 77.5 | 53.9 | 44.3 | 99 | 22.2 | 0.4 | 1.7 |
4 | 1,849 | 75.5 | 52.3 | 42.3 | 95 | 22.4 | 0.4 | 1.6 |
5 | 1,616 | 75.4 | 54.6 | 41.2 | 93 | 22.3 | 0.3 | 1.5 |
6 | 1,831 | 74.6 | 53.6 | 44.5 | 100 | 22.3 | 0.4 | 1.7 |
7 | 1,723 | 73.6 | 56.0 | 43.0 | 97 | 22.3 | 0.4 | 1.7 |
8 | 1,848 | 76.7 | 55.6 | 43.8 | 98 | 22.5 | 0.4 | 1.7 |
9 | 1,827 | 79.2 | 55.4 | 45.1 | 101 | 22.5 | 0.4 | 1.5 |
10 | 1,679 | 71.8 | 53.5 | 45.3 | 102 | 22.4 | 0.4 | 1.7 |
収量曲線(玄米重比率)支場
(3) 収量構成決定要素について
窒素施用量が略適正と考えられる場合の分施についてこれを見ると、幼穂形成当時の分施では収量決定要素である稔実歩合、千粒重におよぼす影響は一般に少なく、穂数、一穂粒数等の収量構成要素への影響が大きい。分施により収量増となっている場合が多いがこの場合は収量構成要素中の穂数の増加に負う所が大きい。この穂数の増加は分施により茎数が特に発生したものではなく、有効茎歩合が高まり最終的な穂数が確保されたものである。
6 参考資料
(1) 道内主要品種の茎数の推移(31年~37年に亘る平年度平均を示す)
(2) 窒素分追肥による上質玄米の推移(36年度)
① 窒素分追肥試験
項目\区別 | N300 | N500 | N300+N200 | N700 | N500+N200 | N900 | N700+N200 | ||||||
A | B | C | A | B | C | A | B | C | |||||
上質玄米歩合% | 87.4 | 88.1 | 88.4 | 91.5 | 91.4 | 86.7 | 88.5 | 89.5 | 90.5 | 84.8 | 86.9 | 87.7 | 89.4 |
基肥に対する割合% | - | 100.0 | 100.3 | 103.4 | 103.3 | 100.0 | 101.8 | 102.8 | 103.8 | 100.0 | 102.1 | 102.9 | 104.6 |
品種名 | 基肥区 | 分施区 | 備考 |
北海182号 | 71.0% | 78.8% | 設計 基肥区N…700 分施区N…490+210 分施時期は幼形期1週後 P2O5、K2O共に700 |
新東 | 94.4% | 94.0% | |
ササホナミ | 62.8% | 73.6% | |
空育8号 | 84.9% | 85.9% | |
豊光 | 88.2% | 92.5% |
③ 燐酸多用と窒素追肥試験
P2O施用 \N追肥区 |
A | B | 備考 |
1.5kg/a | 82.1% | 87.2% | A…分けつ最盛期 B…幼形期 N茎肥量…500、追肥量…200、K2O…600 |
3.0kg/a | 83.2% | 88.7% | |
6.0kg/a | 84.0% | 86.6% |
7. 論評
豊作型の気象条件を示した36年度と遅延型冷害の気象条件を示した37年度の両年において実施した結果を要約すると
36年度においては成熟期間の気象条件が非常に良好であった点もあるが各窒素基肥とそれに対する分施の形を取った場合について比較するといずれも幼穂形成期前後において分施を行なった場合が結果的に有利に現われた。すなわち基肥窒素量の少ない場合(窒素不足状態)は早期施用が有利となり基肥窒素量が適量および過剰状態と見られる場合は幼穂形成期およびそれ以後の施用が有利となって現われている。
37年度においては支場外5試験地において実施したところ、各環境条件によって稍異なる傾向が現われたが一応傾向として見るならば、まず支場においては分施、追肥ともに稍有利に現われ、幼形期前後の窒素施用は遅延型冷害の年であったにも不拘追肥による障害は認められずまた、各施用時期について見るならば幼穂形成期以後の分施が有利な如く認められる。
次に各現地試験においては厚真、江部乙両試験地では幼穂形成期前後の分施が有利であり、他の試験地では基肥に全量施用の場合とほとんど収量差の無い結果を示した。
慣行2割増施量を基準としてこれを分施した場合では厚真、長沼両試験地は収量上有利に現われたが、他試験地は減収結果となった。これらの差異の現われる原因は土地条件とその土地のその年の天候における窒素適量に差異のあることも一つの原因と考えられる。
以上の結果を総括すると気象、土壌条件による差異および、窒素の施用量、分施割合等についてなお検討の余地が残されているが一応、昭和36年、昭和37年の両年の結果から、幼穂形成当時における窒素総体量の2割程度の分施は普通作年度においては収量決定要素に負の結果を与えることも少なく、収量構成要素を増大し却つて有利である。
したがって、冷害の予想される年の施肥技術としては平年の適量が判明している場合分施を考え予め基肥窒素量を2割程度減じて施用して置き、原則として幼穂形成期まで分施を行なわず幼穂形成の時期当時の生育相、生育量、その後の気象予報から分施が安全と考えられる場合、分施を行なうようにする。このようにすれば出発において冷害において冷害に対する抵抗性を増すこともでき、また、天候が好転した場合には差控えた2割の範囲で分施すれば、基肥に窒素の全量を施用した場合と同等場合により稍優る収穫をも期待できるもので冷害対策上有効な施肥技術ということができる。